Lạp xưởng gác bếp
Hàng năm khi dịp tết đến khắp các bản làng vùng cao lại nô nức rủ nhau mổ lợn “tùy thuộc vào điều kiện và nhu cầu mà chung đụng nhau “. Thịt làm nhân bánh, làm thịt hun khói, món nướng gói lá mắc mật, kho, luộc… Để ăn trong dịp tết dài ngày.

Trong các món trên thì món lạp xưởng (lạp sườn), thịt hun khói, thịt gác bếp không thể thiếu được. Nhà có điều kiện làm nhiều, nhà không có điều kiện thì làm ít. Khi mổ lợn bao giờ người ta cũng dành lại ít lòng non và thịt để làm lạp sườn gác bếp.

Nhân lạp sườn gác bếp được dùng loại thịt nửa nạc nửa mỡ rửa sạch rồi lọc bỏ lớp bì, thái thành miếng nhỏ sau mang ướp muối, đường, bột ngọt, rượu, nước gừng, và một số gia vị đặc trưng của vùng núi rừng Tây bắc.

Cách bảo quản
Để lạp xưởng gác bếp có hương vị đặc trưng, không bị hỏng thì kinh nghiệm ướp rượu và nước gừng là rất quan trọng. Sau khi nhồi nhân vào ruột non cứ 20-30cm thì người ta lại dùng dây buộc chặt lại thành từng khúc. Lấy kim châm điểm trên khúc lạp sườn gác bếp cho khí thoát ra để lạp sườn gác bếp sau nây đều và không bị nứt.

Sau đó mang lạp xưởng treo phơi ngoài nắng cho khô dần ở thời gian nhất định để lạp xưởng có hương vị đặc trưng người ta đem lạp xưởng  gác bếp vào hong khô trên bếp củi, lạp sườn gác bếp sẽ se lại , săn chắc.

Chính vì vậy mà trông khúc lạp xưởng Tây bắc có màu sáng của mặt trời và màu hồng của bếp lửa cũng như những đường vân trắng ngà của thịt mỡ tạo sức hấp của lạp sườn gác bếp Vùng cao trong ẩm thực.

Mùi vị đặc trưng.
Khi ăn lạp sườn gác bếp để nguyên cả khúc đem chiên cho chín sau mang thái lát, Khi ăn chấm với mắm gừng hoặc tương ớt thêm chút rau thơm gia vị tùy theo khẩu vị hoặc cách bày món ăn của mỗi người, mỗi vùng. Khi thưởng thức lạp xưởng Tây bắc( lạp xưởng vùng cao ) vùng cao ngâm nga ta thấy có mùi của nắng vùng cao, có hương lửa của rừng thoang thoảng mùi gừng, mắc mật, mắc khén hương vị của núi.

Điều đáng nói và dễ nhận thấy nữa là bà con chỉ làm lạp xưởng từ những chú lợn bản đen một giống lợn được duy trì từ bao thế hệ của người vùng cao, theo bà con lạp sườn gác bếp có được vị dai của lòng , vị ngọt của thịt vị thơm và ngậy của mỡ hòa quyện với nhau cái chính là từ thịt của giồng lợn này. Ăn thật ngon miệng nếu nhâm nhi thêm chút rượu: Thảo dược Tây bắc, thì thật là không gì sánh được.

Thưởng thức lạp xưởng gác bếp
Vị ngọt ngọt béo ngậy của lạp sườn gác bếp hẳn là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Bây giờ muốn ăn lạp xưởng không khó, ra chợ hay vào siêu thị mua là có ngay. Thế nhưng muốn ăn lạp xưởng ngon thì không thể không kể đến loại lạp xưởng gác bếp của đồng bào dân tộc vùng Tây Bắc.

Lạp xưởng gác bếp hay còn gọi là lạp xưởng hun khói vốn là món ăn truyền thống của người Mông, người Nùng và một số dân tộc khác vùng Tây Bắc. Ở mỗi vùng, mỗi dân tộc cách làm lạp sườn gác bếp lại có chút khác biệt nhưng nhìn chung vẫn là loại lạp xưởng làm từ ruột non và thịt lợn.